Üretim

Mastiha üretimi bir aile işidir ve tüm yıl boyunca çalışma ve dikkat gerektirir. Aralık ayında, doğal gübreleme dışında, yani ağacın ölü yapraklarını tamamlamak amacıyla sakız ağacı yetiştiricileri ağaçları gübrelemeye başlar. Ocak ortası ve tüm Şubat ayı boyunca ağaçlara belirli bir şekil vermek ve reçineyi kurutmanın yanı sıra, hava ve ışık dolaşımına geçişler oluşturmak için alt dalları budarlar.

Ağaç oyma ve Mastiha toplama işlemlerinden önce, gövde etrafındaki zemin diğer bitkilerden arındırılmış olmalıdır. Böylece, Haziran ortasından Temmuz başına kadar temizlenir ve toprak tesviye edilir.Böylece yere düşebilecek herhangi bir damla Mastiha kolayca toplanabilecektir. 

Temizleme işlemi gövde etrafında “daire şeklinde” bölgelerde ("tablolar" oluşturarak) yapılır; sonra kazınmış toprak süpürülür ve düzleştirilir. Pürüzsüz bir yüzey elde etmek için toprak iyice basılır ve üstüne kalburdan geçirilmiş beyaz toprak serpiştirilir. 

Oyma dediğimiz, sakız ağacını oyarak iz bırakma işlemi, Mastiha üretiminde en önemli aşamadır. Temmuz ayında başlar ve Ağustos’a kadar devam eder. Bazen de bu işlem Eylül sonlarına kadar sürebilir. Kentitiri denilen keskin ve ucu oluklu demir aletin yardımı ile ağacın en alt bölümünden başlayarak dallara doğru, gövde ve ana dallara küçük yarıklar yapılır. İlk toplama işlemi 15 Ağustos’tan sonra gerçekleşir. 

Mastiha, oyma işleminden 15-20 gün içinde katılaşmaya başlar. Öncelikle büyük Mastiha topakları toplanır. Gerisi “süpürge” yardımıyla veya elle toplanır. Mastiha, tahta sandıklar içinde serin yerde saklanır, orada iyice temizlendikten sonra kooperatife teslim edilir. 

Sonra, Sakız Adası Mastiha Üreticileri Birliği, 6 ay süre içinde topladığı tüm üretimi işler, ambalajlar ve uluslar arası piyasaya Mastiha çeşitlerinden bazılarını (büyük ve küçük topak Mastiha), damla sakızı ELMA, Mastihayağı, Mastiha suyu ve Mastiha tozunu pazarlar. Mastiha üretim sürecinin zamana karşı değişime uğramamış olması özellikle Güney Sakız Adasını tarihsel geleneğine bağlı bir gerçektir.